Παρασκευή 27 Ιουνίου 2014

Εκπομπή Δέκατη πέμπτη - Το ποδόσφαιρο στα 11 βήματα - μια συζήτηση για την Εθνική και τον εθνικισμό

Εκπομπή Δέκατη τέταρτη - Η Χάνα Άρεντ συνομιλεί με τη Νίνα Σιμόν περί βίας

Εκπομπή Δέκατη τρίτη - Η ανθρωπολογία στο Ζαγόρι με τον Βασίλη Δαλκαβούκη

Εκπομπή Δωδέκατη - Τα Βαλκάνια στο Κουρμπέτι, με τον Βασίλη Νιτσιάκο

Εκπομπή Ενδεκατη : Με τον Παναγιώτη Νούτσο για τον ρατσισμό και την αγορατολμία

Κυριακή 22 Ιουνίου 2014

Για τις οργανωτικές προϋποθέσεις μιας κριτικής αποτίμησης



Αναδημοσίευση από την Αυγή 20/06/2014

Για τις οργανωτικές προϋποθέσεις μιας κριτικής αποτίμησης

Μια κριτική αποτίμηση στο πλαίσιο ενός αυτόνομου συλλογικού υποκειμένου οφείλει να αποτελεί αναστοχασμό της πράξης με σκοπό την πράξη. Δηλαδή, να εντοπίζει τα αυθαίρετα θεμέλια της πράξης, τα οικεία και απυρόβλητα σχήματα σκέψης που καθοδήγησαν την πράξη, και να τα ξεθεμελιώνει με σκοπό τον εξορθολογισμό, την αποτελεσματικότητα και την αυτοπραγμάτωση του υποκειμένου. Με άλλα λόγια, η αληθινή κριτική είναι χειραφετητική, είναι μια διαδικασία κατά την οποία ρωτάμε και απαντάμε τον εαυτό μας, ξεφορτωνόμαστε τις έξεις που μας έχει φορτώσει το παρελθόν και σχεδιάζουμε ένα μέλλον με ορίζοντα την πραγμάτωση της συλλογικής επιθυμίας.
Από τη σκοπιά αυτή, η κριτική αποτίμηση των εκλογών στο πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ είναι απλώς α-νόητη, για έναν πολύ απλό λόγο: δεν υπάρχει καμία θεσμική οδός σύνδεσης του αναστοχασμού με τη συλλογική πράξη, πέρα από τη χρονοβόρα, εσωστρεφή και –σχεδόν- υπαρξιακής βαρύτητας διαδικασία ενός εκτάκτου συνεδρίου. Σε αντίθεση με όσα έχουν συνηθίσει να πιστεύουν αρκετοί σύντροφοι και συντρόφισσες, το «κεφάλι» του κόμματος  είναι η κομματική βάση και όχι η ΚΕ και η ΠΓ. Όπως ορίζει το καταστατικό του κόμματος, η ΚΕ είναι υπεύθυνη «για την εφαρμογή των αποφάσεων του συνεδρίου». Συνεπώς, η ΚΕ δεν είναι το κεφάλι αλλά τα πόδια. Ωστόσο, ως έχουν τα πράγματα, σκέφτονται τα πόδια και περπατάει το κεφάλι. Ή, διαφορετικά, αν τα πόδια αποφασίσουν να πάρουν διαφορετική κατεύθυνση από αυτήν που έχουμε συλλογικά αποφασίσει, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι είτε να διαμαρτυρηθούμε στα πόδια είτε να τα κόψουμε με μία προφανώς επίπονη διαδικασία. Για να το πούμε κομψά, «αυτό δεν είναι βολικό».
            Το παράδοξο μιας κομματικής δομής που σκέφτεται με τα πόδια αποτυπώθηκε με διάφορους τρόπους, σε διάφορες στιγμές και επιλογές, επικοινωνιακές, τακτικές αλλά και ουσιαστικές. Ωστόσο, χαρακτηριστικότερα αποτυπώνεται ίσως τώρα, τη στιγμή της κριτικής, όπου ο διαχωρισμός «βάσης» και «κορυφής» αναπαράγεται σε άλλο επίπεδο με τη χάραξη διαχωριστικών γραμμών εντός του κομματικού σώματος. Ικανοί και ανίκανοι, διαχειριστές και επαναστάτες, γραφειοκράτες και κινηματικοί, σοσιαλδημοκράτες και κομμουνιστές, είναι υπαρκτές και χρήσιμες κατηγορίες και ταυτότητες που, ωστόσο, αποτυγχάνουν να νοηματοδοτήσουν  τα δομικά και γι’ αυτό διατασικά προβλήματα  Με άλλα λόγια, η κριτική αστοχεί και κινδυνεύει να πέσει επί δικαίων και αδίκων αφήνοντας εν τέλει στο απυρόβλητο την ίδια την πηγή του προβλήματος, την κύρια πολιτική αντίφαση μεταξύ της καταστατικά κατοχυρωμένης εξουσίας της κομματικής βάσης και της de facto εξουσίας της ΚΕ, της ΠΓ αλλά και «αόρατων» κέντρων εξουσίας εντός του κόμματος.
            Η κριτική οφείλει να υπερβεί τους ιδεολογικούς διαχωρισμούς, να υποδείξει τους τόπους της διαχωρισμένης εξουσίας και να αποκαταστήσει την ενότητα του πραγματικού.  Στο δυαδικό κόμμα που αναπαράγει επ’ άπειρον την κύρια πολιτική αντίφαση, παράγοντας έτσι πολλαπλές παραπλανητικές εσωκομματικές διαμάχες, οφείλουμε να αντιπαραθέσουμε το ενιαίο κόμμα, κόμμα των μελών, κόμμα της ενσώματης δημοκρατίας, κόμμα που να παράγει την ενότητα μέσα από την πολλαπλότητα, την ενότητα θεωρίας και πράξης, «βάσης» και «κορυφής», κόμματος και τάξης. Μόνο μετά από αυτή την ουσιαστική επιβολή της εσωκομματικής δημοκρατίας θα αποκτήσει και η κριτική το πλήρες της νόημα.
            Στο σημείο αυτό θα μπορούσα να μπω σε λεπτομέρειες. Είναι άλλωστε απλό να επιτύχουμε την αποκέντρωση μέσω της εκλογής της ΚΕ από τις Νομαρχιακές Συνδιασκέψεις, τον διαρκή έλεγχο της ΚΕ μέσω της ανακλητότητας των μελών της πάλι από τις ΝΣ, τον διαρκή έλεγχο της ΠΓ και του Προέδρου μέσω της ανακλητότητάς τους από την ΚΕ. Αλλά «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες». Αυτό που θα πρέπει καταρχάς να συμφωνήσουμε είναι ότι δεν αντιστοιχεί στο κόμμα της Αριστεράς του 21ου αιώνα να λειτουργεί η ΚΕ ως μικρό κοινοβούλιο, η ΠΓ ως υπουργικό συμβούλιο και ο Πρόεδρος ως πρωθυπουργός.  Εάν συνεχίσουμε με αυτή τη δομή, τα προβλήματα που παρατηρήθηκαν προεκλογικά θα επαναληφθούν αναπόφευκτα από θέση εξουσίας, και θα είναι τότε εξόχως σοβαρότερα.

Σιαμανδούρας Σωτήρης